جابه جايي مايع گوش و سرگيجه
گوش داخلي از دو بخش شنوايي و تعادلي تشكيل شده است. اين بخش ها شامل يك سري حفرات و دهليزهايي هستند كه با اسامي مختلف نامگذاري شده اند. به عنوان نمونه، حلزون گوش مسئول شنوايي و كانال هاي نيم دايره اي مسئول شناخت وضعيت و حفظ تعادل هستند.
درون اين ساختارها كه در گوش داخلي قرار دارند، پر از مايع است. نام اين مايع اِندولنف است. در حقيقت، جا به جايي مايع اندولنف درون سيستم هاي تعادلي ( دستگاه وستيبولار) در گوش داخلي، سيگنال هاي عصبي لازم را به مغز مي فرستد. مغز بر اساس اين سيگنال ها و ساير سيگنال هاي عصبي از ساير نقاط بدن مانند عضلات و مفاصل از وضعيت كنوني بدن و سر مطلع مي شود.
حس تعادل چگونه حفظ مي شود؟
در اواسط قرن نوزدهم ميلادي با آزمايش هايي كه روي كبوتر انجام شد، نقش كانال هاي نيم دايره اي موجود در گوش داخلي در حفظ تعادل مشخص گشت. وقتي كانال هاي نيم دايره اي در گوش داخلي يك كبوتر مختل مي شد، سر كبوتر به همان سمت حركت هايي عجيب انجام مي داد.
به عبارت ديگر مشخص شد كه كانال نيم دايره اي سيگنال هاي عصبي به مغز مي فرستد كه به حفظ تعادل سر و بدن مي انجامد.
پيشرفت تحقيقات نشان داد درون هر يك از ساختارهاي كانال هاي نيم دايره اي و همچنين كانال هاي پاييني آنها كه اوتريكل و ساكول نام دارند، سلول هاي ظريف حسي قرار دارند. نوك اين سلول هاي موهايي قرار دارند كه با تغيير جهت آنها، روند ارسال پيام هاي عصبي دچار تغيير مي شود.
همچنين براي افزايش دقت اين سيستم روي محل تجمع سلول هاي حسي داراي مو را يك غشاي محتوي كريستال هاي ظريف به نام غشاي اتوليتيك فرا گرفته است. هر گونه جا به جايي اين مايعات در گوش داخلي باعث تغيير حالت موهاي موجود در نوك سلول هاي حسي مي شود و بدين ترتيب مغز از حركات بدن و وضعيت آن مطلع مي شود.
اگر بخواهيم دقيق تر اين سيستم را مورد ارزيابي قرار دهيم بايد بگوييم:
? كانال هاي نيم دايره اي مسئول حس شتاب زاويه اي بدن و سر هستند
? اوتريكل و ساكول مسئول شناخت و ارسال سيگنال هاي عصبي مرتبط با شتاب خطي حركت سر و بدن هستند
اگر سيستم تعادلي آسيب ببيند چه اتفاقي مي افتد؟
سيستم تعادلي هر طرف از بدن به طور هماهنگ با طرف ديگر كار مي كند. وقتي سر فرد به سمت چپ خم مي شود، ميزان ارسال پيام عصبي از گوش داخلي سمت چپ كم مي شود وارسال پيام عصبي از دستگاه تعادلي سمت راست غالب مي شود.
بدين معنا كه سيستم هاي تعادلي گوش هاي چپ و راست بدن طوري كار مي كنند كه ميزان كل پيام هاي ارسالي به مغز به يك اندازه باشد. اگر سيستم تعادلي يك طرف لطمه ببيند و هيچ پيامي به مغز نفرستد، گوش طرف مقابل كه سالم است مدام به مغز پيام مي فرستد. ميزان اين پيام ارسالي دو برابر حالت طبيعي است و مغز اين پيام رو چنين تعبير مي كند كه سر در حال گردش است و فرد احساس سرگيجه مي كند.
برچسب: ،